Zelf plantaardige melk maken: waarom ik nooit meer pakken koop

Ik stond in de supermarkt met een pak havermelk in mijn hand en las de ingrediëntenlijst. Veertien ingrediënten. Voor wat in principe haver met water is. Calciumfosfaat, gellan gum, dinatriumfosfaat - dingen die ik niet kan uitspreken, laat staan weet wat het doet.

Toen dacht ik: dit kan toch simpeler?

Ik begon handmatig plantaardige melk te maken. Blender, zeef, klaar. Werkte prima, totdat dat eeuwige gezeur met zeven me begon te irriteren. Die frustratie was uiteindelijk de reden dat ik Mylky maakte - een apparaat dat het hele proces doet zonder dat gedoe.

Even transparant zijn: ik schrijf dit voor Mylky. Maar ik vertel je ook het eerlijke verhaal over handmatig maken, want dat werkt ook prima. Het gaat me om het zelf maken, niet per se om hoe je het doet.

Wat zit er eigenlijk in die pakken?

Die veertien ingrediënten zijn er niet voor niks. Pakken moeten maandenlang houdbaar blijven, op kamertemperatuur, ongeopend. Daar heb je stabilisatoren, emulgatoren en conserveermiddelen voor nodig.

Is dat erg? Niet per se. Die dingen zijn niet gevaarlijk of zo. Maar nodig zijn ze ook niet als je het vers maakt en binnen een paar dagen opdrinkt.

Het gekke is dat je €3 betaalt voor een liter die voor ongeveer 10% uit haver bestaat en 90% water. De rest van die prijs gaat naar verpakking, logistiek en alle chemie die dat water houdbaar moet maken.

Waarom ik het nu zelf maak

Oké, even de belangrijkste vraag: waarom zou je dit willen? Ik ga je niet vertellen dat je het moet doen, maar dit zijn de redenen waarom ik er niet meer vanaf wil.

Reden 1: Je weet precies wat erin zit

Een pak havermelk: veertien ingrediënten. Zelfgemaakte havermelk: haver, water, misschien een snufje zout. Dat is het verschil.

Geen stabilisatoren, geen emulgatoren, geen dingen waar je vraagtekens bij zet. Gewoon de basis. Als je wil weten wat je drinkt, dan is zelf maken de enige manier om dat echt te weten.

Ik vind het niet per se eng, die toegevoegde stoffen. Ze zijn er voor een reden - houdbaarheid, textuur, voorkomen van scheiden. Maar ik vind het wel fijn om te wéten wat ik drink. En als ik het zelf maak, hoef ik me daar geen vragen over te stellen. Haver, water, klaar. Simpeler wordt het niet.

Plus: als je allergieën of intoleranties hebt, weet je zeker dat er niks in zit wat niet mag. Geen kleine lettertjes lezen, geen "kan sporen bevatten van" waarschuwingen. Jij bepaalt wat erin gaat.

Reden 2: Smaakt gewoon beter

Vers gemaakte plantaardige melk smaakt anders dan uit een pak. Helderder, puurder, zonder dat vage "uit een pak"-smaakje. Het verschil is vergelijkbaar met vers geperst sinaasappelsap versus uit een pak.

Havermelk uit de winkel heeft vaak een licht kartonachtige bijsmaak. Niet sterk, maar als je eenmaal verse havermelk hebt geproefd, val je dat op. Verse havermelk smaakt naar, ja, haver. Licht zoet, graanachtig, vol. Geen nasmaak van chemie of verpakking.

De smaak kan wel variëren afhankelijk van hoe je het maakt - soms iets wateriger, soms romiger. Dat hoort erbij. Voor mij is dat geen nadeel. Het voelt eigenlijk meer "echt" zo.

Reden 3: Een stuk goedkoper

Een kilo haver kost ongeveer €2 en levert zo'n 10 liter melk. Diezelfde 10 liter in pakken kost je €25 tot €30. Dat scheelt.

Even doorrekenen: als je elke dag een kop koffie drinkt met een flinke scheut melk, en een smoothie met plantaardige melk, dan zit je al snel op een liter per dag. Dat is 30 liter per maand. In pakken betaal je daar €75 tot €90 voor. Zelfgemaakt kost je €6 aan haver. Het verschil is behoorlijk.

Vanaf zo'n 3 à 4 liter per week wordt het interessant. Drink je minder? Dan is het gedoe misschien niet waard, want je bespaart maar een paar euro per maand. Maar bij dagelijks gebruik stapelen die euro's zich op.

En dan heb ik het nog niet eens over noten. Amandelmelk en cashewmelk zijn duurder om zelf te maken dan haver, maar nog steeds goedkoper dan die pakken barista-editie van €4 per liter.

Reden 4: Minder verpakkingsafval

Een zak haver of noten versus tientallen kartonnen pakken per jaar. Het verschil is behoorlijk.

Als je vier liter per week drinkt - niet eens veel - dan zijn dat ruim 200 pakken per jaar. Tweehonderd kartonnen pakken die gerecycled moeten worden. Bij zelf maken heb je misschien 20 zakken haver per jaar. Het verschil is enorm.

Ik ben niet iemand die overal een milieuverhaal van maakt, maar dit is gewoon een feit. Minder verpakkingen de deur uit is minder afval. Of je dat belangrijk vindt, bepaal je zelf. Voor mij is het een fijne bijvangst, maar niet de hoofdreden.

Reden 5: Experimenteren met smaken

Havermelk, amandelmelk, cashewmelk, combinaties - je kunt maken wat je wil. Dadels erbij voor zoet, cacao voor chocolademelk, vanille voor fancy. Geen enkel pak geeft je die vrijheid.

Je kunt tijdens het maken nog aanpassen. Meer water erbij als het te dik is, extra dadel als je het zoeter wil. Die controle heb je nooit met pakken uit de winkel.

Ik maak bijvoorbeeld havermelk met een dadel en snufje zout voor in mijn koffie - romig en net dat beetje zoet. Voor smoothies maak ik dunne amandelmelk zonder toevoegingen. En als ik trek heb in chocolademelk, gooi ik wat cacao en een dadel bij de cashewnoten. Elke keer precies wat ik op dat moment wil.

Dat soort flexibiliteit krijg je niet met pakken. Daar kies je uit wat er in het rek staat, en dat is het dan. Bij zelf maken bepaal je zelf wat je maakt.

Zelf plantaardige melk maken: twee manieren

Nu je weet waarom je het zou willen doen, de vraag: hoe pak je het aan? Er zijn twee manieren: de klassieke handmatige manier, of met een apparaat zoals Mylky. Allebei werken, maar het verschil zit hem vooral in hoeveel gedoe je ervoor over hebt.

Handmatig maken (de klassieke manier)

Dit is hoe ik begon. Je hebt een blender nodig en een nootmelkzak of fijne zeef. Dat is het.

Het proces: noten of haver in de blender, water erbij, blenden tot het glad is, dan zeven. In theorie simpel. In de praktijk is dat zeven best een gedoe. Je moet echt goed doorknijpen en uitpersen om alle melk eruit te krijgen, en je hebt altijd pulp over die je ergens moet opbergen of weggooien.

Het kost je zo'n 10 tot 15 minuten, plus opruimen. En het resultaat varieert. Soms heb je perfecte gladde melk, soms blijven er toch stukjes in zitten.

Voordelen:

• Geen extra investering als je al een blender hebt
• Goed om te proberen of je dit überhaupt wil
• Je hebt de meeste controle over het proces

Nadelen:

• Dat zeven is echt vervelend
• Inconsistente resultaten
• Pulp die overblijft (wat doe je ermee?)
• Opruimen kost tijd
• Volhouden is lastig

Het eerlijke verhaal: ik hield dit ongeveer drie weken vol. Toen had ik er genoeg van. Elke keer dat nootmelkzak uitknijpen boven de gootsteen, handen vol met natte pulp, de boel schoonmaken. Het werkte, maar ik stopte ermee omdat het te veel gedoe was.

Met Mylky (waarom ik het maakte)

Die frustratie met zeven was precies waarom ik Mylky maakte. Ik wilde gewoon verse plantaardige melk zonder dat gezeur. Blenden én zeven in één apparaat.

Je gooit je ingrediënten erin, drukt op start, en een minuut later heb je melk. Het apparaat filtert tijdens het blenden, dus je hoeft niet meer handmatig te zeven.

Het resultaat is consistent. Elke keer hetzelfde. Voor mij was dat belangrijk omdat ik het vol wilde houden, en die consistentie helpt daarbij.

Voordelen:

• Geen gezeur met zeven
• Snel klaar (1 minuut)
• Consistent resultaat
• Veel makkelijker vol te houden
• Minder rommel

Nadelen:

• De aanschafprijs is niet niks - ik ga niet doen alsof dat geen drempel is
• Nog een apparaat in je keuken
• Als je minder dan 3 liter per week drinkt, is het eigenlijk overkill

Voor wie is Mylky geschikt:

• Als je dagelijks plantaardige melk gebruikt
• Als je het echt wil volhouden (niet 3 weken proberen en dan stoppen)
• Als je dat handmatige zeven haat
• Als je consistent resultaat belangrijk vindt

Is dit iets voor jou?

Laten we eerlijk zijn: dit is niet voor iedereen.

Dit is NIET iets voor jou als:

• Je maar af en toe plantaardige melk drinkt (dan is een pak gewoon makkelijker)
• Die lange houdbaarheid van pakken belangrijk is (vers is 3-4 dagen houdbaar)
• Je geen zin hebt in extra stappen in je ochtend
• Budget heel strak is en je al tevreden bent met pakken

Dit is WEL iets voor jou als:

• Je dagelijks plantaardige melk gebruikt
• Je wil weten wat je precies drinkt
• Je bereid bent er 1 tot 15 minuten voor uit te trekken (afhankelijk van de methode)
• Je dat afval wil verminderen
• Die verse smaak je aanspreekt

Wat ik ervan vind

Ik koop geen pakken meer. Niet omdat ik me moreel superieur voel of omdat iedereen het zou moeten doen, maar gewoon omdat ik de verse smaak lekkerder vind en het fijn is om te weten wat erin zit.

Moet jij dit ook doen? Nee, natuurlijk niet. Als je tevreden bent met pakken uit de supermarkt, prima. Echt. Maar als je nieuwsgierig bent naar zelf maken, dan hoop ik dat dit artikel je helpt om te bepalen of het iets voor jou is.

Mijn advies: probeer het eerst handmatig als je een blender hebt. Koop één zak haver voor €2 en kijk of je het concept überhaupt leuk vindt. Als dat zeven je gaat frustreren net zoals mij, dan is Mylky misschien interessant. Als je het handmatig prima vindt, blijf dat gewoon doen.

Je kunt verschillende recepten vinden op mylky.nl als je wil experimenteren met smaken. Van basis haver tot cashew-dadel of amandel-vanille. Allemaal met exact de verhoudingen die werken.

Of je het nou handmatig doet of met een apparaat - beide manieren werken. Het gaat erom dat je weet wat je drinkt en dat het lekker is. De rest is details.